Tại Hội nghị về công tác tín dụng và triển khai Thông tư 02/2023 vừa diễn ra chiều 25-4, Phó thống đốc Ngân hàng nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết trong bối cảnh NHNN liên tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại xem xét giảm lãi suất cho vay hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, thì hiện nay, vẫn còn nhiều ngân hàng đưa ra lãi suất cho vay rất cao.
Thực tế, lãi suất cho vay 13-14%/năm mới là mức lãi suất cho vay bình quân ở một số ngân hàng. Cá biệt có ngân hàng đưa lãi suất cho vay bình quân lên tới 14,63%/năm.
“Đây thậm chí mới là mức lãi suất cho vay bình quân ở một số ngân hàng, như vậy sẽ có những khoản vay phải chịu lãi suất cao hơn” – ông Tú khẳng định.
Thêm nữa, Phó thống đốc cho biết hiện một số ngân hàng đang huy động lãi suất bình quân ở mức tương đương thị trường nhưng lại cho vay ra với lãi suất bình quân cao hơn, lên tới 12-13%/năm.
“Một số ngân hàng huy động thấp mà lại cho vay cao. Đáng ra lãi suất đầu vào thấp thì cho vay ra cũng phải thấp, chứ không thể giải thích vì cho vay bán lẻ, tư nhân mà đưa ra lãi suất cao được” – Phó thống đốc chỉ đạo.
Với trường hợp như vậy, Phó thống đốc yêu cầu các ngân hàng rà soát lại, làm rõ nguyên nhân cho vay lãi suất cao. “Vấn đề có phải do thiếu thanh khoản mà phải tăng lãi suất cho vay hay không? Phải chăng đây là điểm gây khó dễ cho doanh nghiệp, người dân. Lãi suất cao như thế này doanh nghiệp làm sao mà kinh doanh được” – ông Đào Minh Tú đặt vấn đề.
Giải thích tại hội nghị, lãnh đạo Kienlongbank cho biết mặt bằng lãi suất huy động của ngân hàng hiện nay vẫn chấp hành theo các quy định của NHNN.
Về lãi suất đầu ra, do lãi suất đầu vào của ngân hàng chủ yếu huy động từ thị trường 1 (tổ chức kinh tế và dân cư) với nguồn vốn kỳ hạn dài dẫn đến lãi suất khá cao nên lãi suất đầu ra cũng phải cao để đảm bảo khả năng hoạt động, quản lý rủi ro của ngân hàng.
Tuy nhiên, Phó thống đốc Đào Minh Tú cho rằng câu trả lời của lãnh đạo Kienlongbank vẫn chưa giải thích được lý do vì sao đưa ra mức lãi suất cho vay cao hơn mặt bằng chung.
Theo ông một vài ngân hàng đưa lãi suất cho vay cao như vậy thì khó giảm được mặt bằng lãi suất chung, dẫn tới không thống nhất được mặt bằng lãi suất.
Về phía VPBank, đại diện ngân hàng giải thích lý do lãi suất cho vay bình quân của ngân hàng cao hơn so với thị trường là do ngân hàng có định hướng phát triển phân khúc khách hàng cá nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) và coi đây là tập khách hàng chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động kinh doanh.
Trong chiến lược kinh doanh với tập khách hàng cá nhân và doanh nghiệp SME này, ngân hàng cũng tập trung phát triển các sản phẩm tín chấp, tiêu dùng, do đó có tính đặc thù rủi ro cao hơn. Từ các đặc thù kinh doanh này dẫn tới yêu cầu kiểm soát rủi ro của ngân hàng cao hơn và khiến cơ cấu lãi suất cho vay ảnh hưởng cao hơn.
Tương tự, lãnh đạo VietABank cho biết hoạt động cho vay của ngân hàng cũng mang một số nét đặc thù riêng với phân khúc khách hàng cá nhân. Thời gian gần đây, mặt bằng lãi suất huy động đã có xu hướng giảm nhưng lãi suất cho vay giảm chậm hơn.
Tuy nhiên, vị lãnh đạo ngân hàng khẳng định từ nay đến cuối năm, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay của ngân hàng sẽ được kéo về mức trung bình toàn ngành.
Trước tình hình đó, ông Tú yêu cầu cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng theo dõi tình hình lãi suất của các ngân hàng có lãi suất cho vay cao hơn mặt bằng chung.
Ông cũng yêu cầu các ngân hàng phải tính toán lại chiến lược phát triển, cần tăng cường nguồn lực để đảm bảo hoạt động cho vay thông suốt, đồng thời tiết kiệm chi phí để giảm thêm nữa lãi suất cho vay, không đẩy lãi suất lên cao thêm, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.
